Abonnementkosten: € 34.95
Beschrijving: De Ilias van Homerus is, net als alle oorlogsverslagen, een schrikwekkend boek. Het bezingt een krijgsmoraal die vroeg of laat iedere strijder in iedere oorlog lijkt mee te slepen. Roem en eer, afgemeten aan rondgezaaid verderf, spelen er de hoofdrol in -en in de Ilias wordt véél gedood. De tegenkant daarvan is de kameraadschappelijkheid die de strijders uit één kamp of peloton verbindt en die soms dieper heet te gaan dan echtelijke liefde.Die dubbelheid doortrekt de Ilias. De dood van Patroclos, hartsvriend van prijsvechter Achilles, brengt die laatste tot een razernij die niet wil bedaren. Zelfs wanneer hij op zijn beurt de doder van zijn vriend verslagen heeft, bekoelt zijn wraakzucht niet. Liefst zou hij Hectors lijk met huid en haar persoonlijk verscheuren. Als een misschien wel zo wreed alternatief sleept hij het dagelijks achter zijn strijdwagen rond de muren van Troje, in het volle zicht van de verwanten van de dode.Onmenselijker kan oorlogs-razernij niet worden, en daarmee wordt de Ilias een dubbelzinnig boek. Het loflied op soldatendeugd (kracht, moed en trouw) wordt van binnenuit weersproken door de langzame ontsporing waarover het vertelt. Achilles is een simpel vecht-beest, maar ook deze Schwarzenegger raakt verstrikt in de tweeslachtigheden van zijn ethos. De wrok waarover het epos vanaf de eerste regel zegt te willen gaan, is van dat heldenideaal de duistere tegenkant.De archetypische intrige van de klassieke tragedie kondigt zich daarin al aan, maar voor de werkelijke ontvouwing daarvan is het volgens Ineke Sluiter, hoogleraar Grieks in Leiden, nog te vroeg. Wel komt Achilles te langen leste op zijn wrok terug. In het slotboek van de Ilias wordt hij bezocht door Hectors vader Priamos, die hem smeekt het lijk vrij te geven.Plots knapt er in Achilles iets. Het beeld van zijn eigen vader, subtiel door Priamos ter sprake gebracht, verschijnt hem. En hij ziet hoe vreugde en verdriet weliswaar niet over alle mensen gelijkelijk worden uitgestort, maar dat allen door die twee wel op dezelfde wijze worden aangedaan. Die herkenning, die in de latere tragedies zo belangrijk zal worden als omslagpunt, stemt hem zowaar een beetje filosofisch. Ze bereidt tegelijk het einde van het boek voor, waarin althans dit conflict tot rust komt. Het is niet meer dan een voorlopig einde, want Troje moet nog vallen en de hele Odyssee ligt nog in het verschiet.Wist ik dat, sinds mijn gymnasiumtijd, allemaal nog wel? Zo ja, dan klonk het uit de mond van Sluiter weer als nieuw. Op de cd-reeks De klassiekste klassiekers, als hoorcollege uitgegeven door de Home Academy, vertelt zij even meeslepend als to the point hoe de Homerische meesterwerken, en daarna de grote tragedies van Aeschylos en Sophocles, het Europese literaire bewustzijn hebben helpen scheppen. Verhaal en commentaar gaan daarbij hand in hand: trefzeker, openbarend en aangrijpend.Sluiter vertelt zonder overdrijving en verklaart zonder neerbuigendheid, met precies de dosis humor en gedrevenheid die een college tot een onvergetelijke ervaring maakt. Luister hoe zij de eendimensionale Achilles ontleedt, tot er een steeds complexer weefsel van motieven en gemoedsbewegingen in hem zichtbaar wordt. Hoor hoe zij voor de archaïsche wereld en haar waarden in al hun onbegrijpelijkheid begrip wekt, en luister dan naar haar prachtige ontrafeling van het gesprek tussen de vader en de vechter.De een is gedompeld in wurgende rouw die zich zelfs over haat tegen de doder van zijn zoon weet heen te zetten. De ander is gevangen in de razernij van wat vandaag de dag een posttraumatisch stresssyndroom genoemd wordt, als een menselijke bom die elk moment ontploffen kan. Ook hij begrijpt zichzelf waarschijnlijk niet geheel; begrip is bovendien niet werkelijk zijn element. Maar oog in oog met elkaar overwinnen zij zichzelf- met moeite en zich steeds bewust van hun precaire situatie. Het is nog oorlog, maar die heeft niet meer het laatste woord.

Dit artikel wordt u aangeboden door: Wannaboeks-Algemeen
Mail dit artikel naar een vriend / kennis / familielid